W Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach można posłuchać gwary świętokrzyskiej, a także obejrzeć dawne obrzędy ludowe i widowiska przedstawiające prace gospodarskie. Prezentują je zespoły folklorystyczne i gawędziarze, przybliżając kulturę i zwyczaje dawnej wsi świętokrzyskiej.
W przeglądzie bierze udział 10 gawędziarzy. Są wśród nich artyści związani z Domem Kultury i Integracji w Mircu, którzy występują w zespołach ludowych i piszą poezję oraz legendy w świętokrzyskiej gwarze. Zofia Karczewska ze wsi Ostrożanka zaprezentowała w Kielcach fragment monologu „Posłuchojcie moi mili”. Pani Zofia podkreśla, że uwielbia gwarę, której brakuje w miastach. Odkąd przeprowadziła się na wieś, chętnie słucha i mówi gwarą, której nadal się tam używa.
Zespół folklorystyczny Siedlecczanie zaprezentował wydarzenie z życia polskiej wsi, zwane „wyskubkiem”. Był to ostatni dzień darcia pierza u gospodyni – wyjaśnia kierowniczka zespołu Stanisława Żądecka, która spisała kilkanaście dawnych obrzędów. Wykonanie ciężkiej pracy na wsi kończyła zabawa. Do gospodyni, u której odbywało się darcie pierza, przychodziły kobiety, które wspólnie pracowały oraz ich mężowie. Gospodyni przygotowywała tzw. zastole, czyli coś do jedzenia i picia, i odbywała się huczna zabawa przy muzyce. Wydarzenie miało miejsce zawsze przed Adwentem – dodaje Stanisława Żądecka.
Wojewódzki Przegląd Zespołów Obrzędowych i Regionalny Przedląd Gadek odbywają się w Kielcach co roku, w pierwszą niedzielę grudnia.